Δολάριο ή χρυσός;

Αναδημοσίευση από: Ελευθεροτυπία

Η ΑΝΟΔΟΣ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΠΙΘΑΝΟΝ ΘΑ ΑΝΑΚΟΠΕΙ ΣΥΝΤΟΜΑ
ΚΑΙ ΘΑ ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕΙ Η ΑΥΞΗΣΗ ΤΙΜΗΣ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ
Δολάριο ή χρυσός;
Του Κ.
ΚΑΛΛΩΝΙΑΤΗ

Το τελευταίο 12μηνο που διαρκεί η χρηματοπιστωτική κρίση γκρεμίζονται οι τιμές όλων των αξιών, χάρτινων και εμπράγματων. Οι διεθνείς χρηματιστηριακές αγορές (βασικές μετοχές) πέφτουν 30-50%, οι δείκτες μετοχών των εταιρειών εξόρυξης πετρελαίου και πολύτιμων μετάλλων πέφτουν 45-50%, ο δείκτης εμπορευμάτων και το πετρέλαιο χάνουν 21% και 24% αντίστοιχα, η αγγλική λίρα και το ευρώ χάνουν 12% και 8% αντίστοιχα, ενώ ο χρυσός υποχωρεί 8%.

Μόνοι κερδισμένοι σε ετήσια βάση είναι το γεν (9%), το δολάριο (8%) και τα κρατικά ομόλογα (3% τα 30ετή των ΗΠΑ). Η μεγάλη αναστροφή για το χρυσό και το δολάριο προέκυψε στο τελευταίο 3μηνο, όταν ο χρυσός έχασε 22% σε δολάρια και το δολάριο ανατιμήθηκε 23% έναντι του ευρώ.

Το ερώτημα ανακύπτει, λοιπόν, το ερώτημα εάν το δολάριο αποτελεί το βασικό επενδυτικό καταφύγιο εν μέσω της κρίσης και γιατί ο χρυσός δεν επωφελείται απ' αυτήν. Η γενικευμένη πτώση στις τιμές των περιουσιακών στοιχείων (μην ξεχνάμε τα ακίνητα) και η στροφή σε ρευστά διαθέσιμα είναι το αποτέλεσμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης, βασικό χαρακτηριστικό της οποίας είναι η προσπάθεια περιορισμού των υπερβολικών χρεών από τράπεζες, επιχειρήσεις και νοικοκυριά που είχαν συσσωρευτεί όλη την προηγούμενη δεκαετία της πιστωτικής φούσκας.

Ακριβώς, δε, επειδή η εκρηκτική νομισματική και πιστωτική επέκταση προήλθε κυρίως από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ιαπωνία (βλ. χαμηλά έως μηδενικά επιτόκια και μηχανισμό carry trade), το συμμάζεμα και ο περιορισμός των χρεών που δημιουργήθηκαν στις χώρες αυτές σημαίνουν τη ρευστοποίηση και τον επαναπατρισμό των κεφαλαίων που τα χρέη αυτά επέτρεψαν να επενδυθούν σε εξωχώριες τοποθετήσεις.

Η ανάκαμψη, λοιπόν, του δολαρίου και του γεν δεν αποτελεί επενδυτική επιλογή έναντι της κρίσης, αλλά υποχρεωτική κίνηση ρευστοποίησης κερδοφόρων μέχρι προ τινος τίτλων σε άλλα νομίσματα για την κάλυψη ανειλημμένων δανειακών υποχρεώσεων σε δολάρια ή γεν. Είναι σύμπτωμα της κρίσης του διεθνούς νομισματικού συστήματος που έχει ως πυλώνα το δολάριο και όχι εκδήλωση της ισχύος του.

Ο χρυσός παρασύρθηκε από την πλημμυρίδα των ρευστοποιήσεων στην οποία κατέφυγαν οι θεσμικοί επενδυτές (τράπεζες, hudge funds κ.ά.), όμως έπεσε λιγότερο από τις περισσότερες άλλες τοποθετήσεις. Το ερώτημα, ωστόσο, παραμένει: πόσο ψηλά μπορεί να πάει το δολάριο και πόσο χαμηλά ακόμη μπορεί να πέσει ο χρυσός;Την απάντηση φρόντισε να δώσει το ίδιο το Fed όταν μέσα στους δύο τελευταίους μήνες φρόντισε να διπλασιάσει τον ισολογισμό του από 870 δισ. σε 1,7 τρισ.

Πρόκειται για μία πρωτοφανή έκρηξη στο ενεργητικό και τις πιστώσεις της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ που πραγματοποιήθηκε στη διάρκεια διαμόρφωσης του προγράμματος διάσωσης και η οποία υποδηλώνει την απώλεια ελέγχου της αμερικανικής νομισματικής πολιτικής. Αυτή η πιστωτική επέκταση της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ τροφοδοτεί τώρα την διψήφια αύξηση της προσφοράς χρήματος των Ηνωμένων Πολιτειών.Αυτή η νομισματική επέκταση είναι έντονα πληθωριστική.

Με τους όγκους του νέου χρήματος που διοχετεύονται στις αγορές όχι μόνον επιδιώκεται η τροφοδότηση με ρευστότητα του «παγωμένου» από έλλειψη εμπιστοσύνης τραπεζικού συστήματος, αλλά και επιζητείται η ενίσχυση της ζήτησης και η ανακοπή της πτωτικής τάσης τιμών των περιουσιακών στοιχείων (ακινήτων, μετοχών, αμοιβαίων κ.λπ.). Γι' αυτό και το πιθανότερο είναι ο νομισματικός πληθωρισμός να συνεχισθεί μέχρις ότου υπάρξει αποτέλεσμα.Ανεξάρτητα από το ποια τάση θα υπερισχύσει τελικά (νομισματικός πληθωρισμός ή αποπληθωρισμός), το βέβαιο είναι πως θα μεταβληθούν οι σχετικές αξίες των νομισμάτων και προφανώς θα ζημιωθούν εκείνα τα νομίσματα στα οποία πραγματοποιείται η μεγαλύτερη επέκταση.

Το δολάριο όπως είναι γνωστό ανήκει σε αυτή την τελευταία κατηγορία. Η έλλειψη χρήματοςΤην έλλειψη δολαρίων που προκάλεσε η απροθυμία των τραπεζών να δανείσουν η μία την άλλη, καλύπτει πλέον το Fed με την αύξηση της προσφοράς χρήματος. Επειδή, όμως, η ανατίμηση του δολαρίου που προέκυψε από τις ρευστοποιήσεις ακολούθησε παραβολική τροχιά, ορισμένοι πιστεύουν ότι τις επόμενες 2-5 εβδομάδες το ράλι του δολαρίου θα ανακοπεί παραδίδοντας τα σκήπτρα στο χρυσό, με τον οποίο το αμερικανικό νόμισμα συσχετίζεται μακροχρονίως αρνητικά, όταν δηλαδή το ένα ανεβαίνει, το άλλο υποχωρεί.

Οσοι υποστηρίζουν αυτή την άποψη επικαλούνται ότι από τεχνική άποψη ο χρυσός βρίσκεται πολύ κοντά στη βάση του (730-750 δολάρια) και πιθανότατα θα προκαλέσει επενδυτικό ενδιαφέρον επειδή κανείς δεν πιστεύει ότι η διαδικασία της απομόχλευσης και της κρίσης έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί και θα θέλει να διασφαλιστεί έναντι πιθανής νέας κάμψης των αγορών.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ - 26/10/2008